मुक्तपीठ टीम
संशोधकांनी एक नवीन तंत्रज्ञान विकसित केले आहे, ज्यामुळे टेकड्यांचा उपयोग बॅटरी म्हणून होऊ शकेल आणि यामुळे वीज निर्मिती होईल. जेव्हा आवश्यक असेल तेव्हा ही वीज बनविली आणि संग्रहित केली जाऊ शकते. या तंत्रज्ञानीद्वारे २०० मीटर एवढ्याशा उंचीच्या छोट्या टेकड्यांमधूनही वीज निर्मिती शक्य होईल. सध्या जलविद्युत निर्मिती करायची असेल तर तेथे उंच डोंगरासह धरण बांधणे आवश्यक असते. बहुतेक देशांमध्ये उंच डोंगरांपेक्षा टेकड्याच जास्त आहेत. त्यामुळे या नव्या तंत्रज्ञानाचा मोठा लाभ होईल.
ऊर्जा क्षेत्रातील रिएनर्जाइनच्या संशोधकांनी जास्त घनत्व असलेल्या एका द्रव पदार्थाचा शोध लावला आहे. हे द्रव पाण्यापेक्षा अडीच पट जाड आहे. म्हणजेच जेव्हा हे डोंगरातून पडते तेव्हा पाण्यापेक्षा अडीच पट जास्त वीज उत्पादन होते.
एका अंदाजानुसार, विजेची मागणी जसजशी वाढत आहे, तसतसे वीज साठवण्याची क्षमता १०० पट वाढविण्याची गरज आहे. अशा परिस्थितीत हे नवीन तंत्रज्ञान प्रभावी ठरेल, कारण वीज चांगल्या पद्धतीने साठवणे शक्य आहे. रीनरगिझच्या मते, डोंगर हे पॉवरचे गुप्त स्त्रोत आहेत, आता ते खोलण्याची आवश्यक आहे. संशोधकांच्या म्हणण्यानुसार ब्रिटन, आफ्रिका आणि युरोपमध्ये अशी हजारो डोंगर आहेत, जिथे या तंत्रज्ञानाद्वारे वीज निर्मिती शक्य होईल.
कंपनीचे म्हणणे आहे की, पारंपारिक जलविद्युत साठवणीच्या तुलनेत ही उच्च घनता साठवण प्रणाली लहान टेकड्यांमधून चालविली जाऊ शकते. तर पारंपारिक प्रणाली फक्त उंच पर्वतावरुनच धावू शकते. अशा प्रकारे अशा आणखी काही ठिकाणे असतील, जे अशा जलविद्युत प्रणालीशी सुसंगत असतील. ही व्यवस्था देखील अधिक टिकाऊ आहे. आफ्रिकेत सुमारे १६००००, युरोपमध्ये ८०००० आणि ब्रिटन येथे ९५००० आहेत जिथे ही जलविद्युत यंत्रणा स्थापित केली जाऊ शकते.
हे तंत्रज्ञान कसे कार्य करेल
अंडरग्राउंड स्टोरेज टँकमध्ये उच्च घनतेचे द्रव साठवले जाईल. जेव्हा विजेची मागणी कमी होते, तेव्हा उच्च घनतेसह हा द्रव टेकडीवर पंप केला जाईल. अशा प्रकारे ते वरच्या स्थानी पोहोचेल. जेव्हा जास्त विजेची आवश्यकता असते तेव्हा हा प्रकार टेकडीवरुन जनरेटिंग टर्बाइनवर सोडला जाईल. अशा प्रकारे विजेचे उत्पादन वाढेल. त्याच वेळी, पाणी उचलण्यासाठी वापरली जाणारी ऊर्जा ग्रीडवर परत केली जाते.
हे पंप हायड्रो सिस्टम उर्जा साठवण्याचा एक जुना मार्ग आहे. यासाठी धरण व जलाशयांचा वापर केला जातो व पाणी साठवून सोडले जाते.