मुक्तपीठ टीम
आता रक्त किंवा इतर कोणताही नमुना न देता रोगाचं निदान होऊ शकणार आहे. ‘ई-नोज’ (इलेक्ट्रॉनिक नोज) उपकरणामुळे हे शक्य झाले आहे. परिणामी रोगाचं निदान करण्यासाठी कराव्या लागणाऱ्या चाचण्यांपासून सुटका मिळणार आहे. याचा सर्वाधिक फायदा हा कोरोना, दमा, यकृताशी संबंधित रोग तसेच अनेक प्रकारच्या कर्करोगांचं निदान करण्यासाठी होऊ शकेल. शास्त्रज्ञांचा असा दावा आहे की, हे उपकरण पुढील दोन-तीन वर्षांत आरोग्यसेवेमध्ये क्रांती घडवेल. ब्रिटनमध्ये त्याच्या क्लिनिकल चाचण्यांचे सकारात्मक परिणाम पाहायला मिळाले आहेत. केंब्रिजस्थित कॅन्सर रिसर्च यूके हे संशोधक आणि डॉक्टरांसाठी श्वासोच्छश्वासाची चाचणी घेत आहे.
रोग ओळखण्याबरोबरच, या तंत्रज्ञानाद्वारे रुग्णाला कोणत्या नवीन औषधाचा विशेष फायदा होऊ शकतो किंवा केले जात असलेले उपचार योग्य परिणाम घडवत आहेत की नाही याचाही अभ्यास केला जात आहे. डिव्हाइसमध्ये सिलिकॉन डिस्पोजेबल मास्क आहे जो कॅमेरा-आकाराच्या गॅझेटशी जोडलेला आहे.
बायोटेक कंपनी ऑलस्टोनचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी बिली बॉयल यांनी सांगितलंय की, त्यांचे उपकरण यकृत रोग तसंच कोलन कर्करोग शोधण्यात सक्षम आहे. आपण सोडत असलेल्या श्वासात सुमारे ३,५०० अस्थिर सेंद्रिय संयुगे (VOCs), वायूचे कण आणि थेंब असतात. या व्हीओसीचे रासायनिक स्वरूप प्रत्येक बाबतीत वेगळे असते. या मुखवटामधील सेन्सर श्वासाचे विश्लेषण करतात.
बालरोग छातीचे चिकित्सक डॉ अँड्र्यू बुश म्हणतात की, हे सिद्ध झाले आहे की आपल्या श्वासामध्ये उपस्थित रसायने आरोग्याची स्थिती सांगतात. ऑलस्टोनच्या उपकरणामध्ये, आम्ही या आधारावर काम केले आहे.
श्वासामध्ये अमोनियाची उच्च पातळी म्हणजे लिवर-किडनीची समस्या
- नेदरलँडमधील रेडबाउंड युनिव्हर्सिटी मेडिकल सेंटरचे प्राध्यापक. पीटर सेर्सेमा सांगतात की, आतडी आणि कोलन कर्करोग श्वासात होणाऱ्या रासायनिक बदलांद्वारे शोधले जात आहेत. परंतु आता लिवर-किडनीच्या समस्या असलेल्या लोकांच्या श्वासात अमोनियाच्या उच्च पातळीसारख्या समस्यांचादेखील शोध घेतला जात आहे.
- जर्मनीच्या एअरसेन्सने पेन ३ ई-नोज डिव्हाइसला पीसीआर चाचणीमध्ये सकारात्मक परिणामांद्वारे व्हायरस ओळखण्यास शिकवले आहे. ते ई-नोज ८० सेकंदांनंतरच कोरोना ओळखू शकेल. संशोधकांना विश्वास आहे की, ई-नोज गर्दीच्या ठिकाणी रिअल-टाईम निदान करण्यास सक्षम असू शकते.