World Braille Day : दृष्टीहीनांना वाचण्याची शक्ती देणारी ब्रेल लिपी असते कशी?

मुक्तपीठ टीम

लुई ब्रेल यांच्या वाढदिवसाच्या स्मरणार्थ दरवर्षी ०४ जानेवारी रोजी जागतिक ब्रेल दिवस साजरा केला जातो. लुई ब्रेल यांनी अपघातात दृष्टी गमावल्यानंतर ब्रेल लिपीचा शोध लावला. या लिपीच्या मदतीने जगातील लाखो लोक जे बघू नाही शकत, ते उठावाच्या स्पर्शाने वाचून आपल्या पायावर उभे राहू शकतात. दृष्टीहीनांना वाचण्याची शक्ती देणारी ब्रेल लिपी असते कशी? नक्की वाचा…

ब्रेल लिपी म्हणजे काय?

• ब्रेल ही एक लेखन प्रणाली आहे.
• हे अंध लोकांसाठी तयार केले गेले आहे.
• बेल ही एक स्पर्शिक लेखन प्रणाली आहे.
• ही एका विशिष्ट प्रकारच्या नक्षीदार कागदावर लिहिलेले असते.
• त्याची रचना फ्रेंच अंध शिक्षक आणि शोधक लुई ब्रेल यांनी केली होती.
• त्यांच्या नावाने त्या लिपीला ब्रेल लिपी असे नाव देण्यात आले आहे.
• ब्रेल लिपीमध्ये उंचावलेले ठिपके असतात.
• या ‘सेल्स’ म्हणून ओळखल्या जातात.
• काही ठिकाणी लहान फुगे असतात.
• वेगवेगळ्या पात्रांचे वेगळेपण या दोघांच्या मांडणीवरून आणि संख्येवरून ठरवले जाते.
• ब्रेलचे मॅपिंग भाषेनुसार भिन्न असू शकते.
• शाळकरी मुलांसाठी पाठ्यपुस्तकांव्यतिरिक्त रामायण, महाभारत यांसारखी पुस्तके या लिपीत छापली जातात.
• अनेक पुस्तके ब्रेल लिपीतही येतात.

ब्रेल लिपीचे फायदे

• ब्रेल लिपीचा शोध लागल्यानंतर जगभरातील अंध, दृष्टिहीन किंवा अंशतः अंध लोकांचे जीवन सोपे झाले आहे.
• याच्या मदतीने अनेक लोक आपल्या पायावर उभे राहू शकले.