मेरी थार्प कोण होती? गुगलने डूडल बनवून आठवणींना केले ताजे…

मुक्तपीठ टीम

गुगल डूडलच्या माध्यमातून एखादा खास दिवस किंवा एखादा खास प्रसंग अनेकदा साजरा केला जातो. आजकाल गुगल आपल्या प्लॅटफॉर्मवर डूडल शेअर करत आहे. गूगलने २१ नोव्हेंबर रोजीही असंचं काहीसं केलं आहे. एका महिलेचे हे डूडल पाहायला मिळाले. ही महिला कोण आहे, तिचं हे डूडल का बनवलं? असा प्रश्न सर्वांना पडलेला आहे.

गुगलच्या डूडलवरील ‘ही’ महिला कोण आहे?

• २१ नोव्हेंबर २०२२ रोजी गुगलचे होम पेज उघडले तर त्यात डूडल दिसेल.
• गुगलने अमेरिकेच्या एका महान महिला वैज्ञानिकावर हे डूडल बनवले.
• गुगलने या खास डूडलमध्ये अमेरिकन भूगर्भशास्त्रज्ञ आणि समुद्रशास्त्रीय कार्टोग्राफर मेरी थार्प यांच्या जीवनाबद्दल सांगितले.
• मेरी थार्प यांनी या क्षेत्रात आपला प्रदीर्घ काळ आणि अत्यंत महत्त्वाचे योगदान दिले आहे.
• १९९८मध्ये त्यांनी कॉन्टिनेंटल ड्रिफ्टची तत्त्वे सिद्ध करण्यात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले होते, ज्यामुळे काँग्रेसच्या लायब्ररीने त्यांना २०व्या शतकातील सर्वात महान कार्टोग्राफरची पदवी दिली.

मेरी थार्प यांच्या जीवनाशी संबंधित काही मनोरंजक गोष्टी

• मेरी थार्प यांचा जन्म ३० जुलै १९२० रोजी झाला.
• त्यांचा जन्म मिशिगनमधील यप्सिलांटी येथे झाला.
• मेरी थार्प यांचे वडील अमेरिकेच्या कृषी खात्यात काम करत होते.
• मेरी थार्पने पेट्रोलियम जिओलॉजीमध्ये मास्टर्स पदवीसाठी मिशिगन विद्यापीठात प्रवेश घेतला. हा एक अतिशय प्रभावशाली निर्णय होता कारण, त्यावेळी फार कमी महिलांनी विज्ञान क्षेत्रात काम केले होते.
• १९४८ मध्ये, मेरी न्यूयॉर्कला गेल्या आणि लॅमॉन्ट जिओलॉजिकल ऑब्झर्व्हेटरीमध्ये काम करणारी पहिली महिला बनल्या.
• येथेच त्यांची भूगर्भशास्त्रज्ञ ब्रूस हीझेन यांच्याशी भेट झाली.
• हीझेन यांच्याबद्दल बोलताना, त्याने अटलांटिक महासागरावर खूप खोल डेटा गोळा केला होता आणि मेरीने हा डेटा समुद्राच्या तळाचा नकाशा तयार करण्यासाठी वापरला.

मेरी थार्प यांनी ब्रूस हीझेन यांच्यासह केले काम

• ब्रूस यांच्याकडे अटलांटिक महासागराशी संबंधित खूप सखोल संशोधन आणि डेटा होता, ज्याचा उपयोग मेरी थार्प यांनी समुद्राच्या तळाचा नकाशा तयार करण्यासाठी केला होता.
• इतकेच नाही तर इको साउंडर्सच्या नवीन शोधांमुळे त्याला मिड-अटलांटिक रिजच्या शोधात खूप मदत झाली.
• पाण्याची खोली जाणून घेण्यासाठी इको साउंडर्सचा वापर केला जातो.
• मेरी यांनी हे संशोधन गोळा करून हीझेन समोर सादर केले. त्यांनी या संशोधनाकडे दुर्लक्ष केले परंतु नंतर जेव्हा त्याने या व्ही-आकाराच्या क्रॅकची भूकेंद्राच्या नकाशाशी तुलना केली तेव्हा तो या डेटाकडे दुर्लक्ष करू शकला नाही.

१९५७ मध्ये, मेरी थार्प आणि ब्रूस हीझेन यांनी मिळून अटलांटिक समुद्राच्या तळाचा पहिला नकाशा प्रकाशित केला. बरोबर २० वर्षांनंतर, नॅशनल जिओग्राफिकने थार्प आणि हीझेन यांच्याद्वारे संपूर्ण समुद्राच्या तळाचा पहिला नकाशा प्रकाशित केला. त्यांनी या नकाशाला ‘द वर्ल्ड ओशन फ्लोर’ असे नाव दिले. १९९५ मध्ये, थार्पने आपला नकाशा संग्रह लायब्ररी ऑफ काँग्रेसला दान केला.

मेरी शार्प यांना अग्रगण्य समुद्रविज्ञानासाठी वार्षिक लॅमॉट डोहर्टी हेरिटेज पुरस्कार प्रदान करण्यात आला. मेरी थार्प यांचे २३ ऑगस्ट २००६ रोजी न्यूयॉर्क येथे वयाच्या ८६व्या वर्षी कर्करोगाने निधन झाले.