रुपया घसरतोय! समजून घ्या आपल्या जीवनावर कसा होतो दुष्परिणाम…

मुक्तपीठ टीम

डॉलरच्या तुलनेत रुपयाने पुन्हा एकदा नवीन विक्रमी नीचांकी पातळी गाठली आहे. त्यामुळे देशांतर्गत चलनात मोठी घसरण झाली. याचा फटका आयातदार, निर्यातदार, परदेशात शिकणारे विद्यार्थी, गुंतवणूकदार, सर्वसामान्य ग्राहक या सर्वांनाच सहन करावा लागणार आहे. डॉलरच्या तुलनेत रुपया घसरल्याचे कारण म्हणजे यूएस फेडरल रिझर्व्हच्या व्याजदरात ०.७५ टक्क्याची झालेल्या वाढीमुळे त्याचा दबाव भारतीय रुपयावर पडला, त्यामुळे देशांतर्गत चलनात मोठी घसरण झाली.

सर्वसामान्यांचा त्रास वाढेल

• रुपयाची कमजोरी जसजशी वाढत जाईल तसतसा सर्वसामान्यांचा त्रासही वाढणार आहे.
• याचे कारण आपला देश अनेक गोष्टींसाठी आयातीवर अवलंबून आहे.
• बहुतेक आयात-निर्यात फक्त अमेरिकन डॉलरमध्येच होते, त्यामुळे बाहेरील देशांतून कोणतीही वस्तू खरेदी करायची असेल तर खूप रुपये खर्च करावे लागतील.
• भारत इंधनाच्या गरजेच्या ८० टक्के म्हणजे कच्चे तेल आणि कोळसा आयात करतो.
• युक्रेन संकटानंतर कच्चे तेल महाग झाले आहे.
• त्यामुळे आयात महाग झाली आणि व्यापार तूट वाढली.
• कमजोर रुपयामुळे आयात महाग होईल आणि अल्पावधीत देशांतर्गत उत्पादन आणि जीडीपीला धक्का बसेल.

महागाईचा वेग वाढेल

• बहुतेक मोबाईल आणि गॅझेट्स चीन आणि इतर पूर्व आशियाई शहरांमधून आयात केले जातात आणि बहुतेक व्यवसाय डॉलरमध्ये केला जातो.
• परदेशातून त्यांच्या आयातीमुळे त्यांच्या किमती वाढू शकतात, म्हणजे मोबाईल आणि इतर गॅजेट्सवर महागाई वाढेल आणि सर्वसामान्यांना जास्त खर्च करावा लागेल.
• स्वयंपाकघरात वापरण्यात येणारे मोहरी आणि शुद्ध तेल सर्व महाग होईल.
• याशिवाय, बटाटा चिप्स, नमकीन इत्यादी सर्व पॅक केलेले पदार्थ ज्यात खाद्यतेल वापरले जाते ते देखील महाग होईल.

व्याजदरात वाढ

• रुपयाचे मूल्य घसरले तर महागाई वाढते.
• महागाई नियंत्रणात ठेवण्यासाठी आरबीआयला व्याजदर वाढवावे लागतील.
• महागाई नियंत्रणात ठेवण्यासाठी आरबीआयने गेल्या चार महिन्यांत व्याजदरात १.४ टक्क्यांनी वाढ केली आहे.
• त्यामुळे कर्जदारांचा ईएमआय वाढला आहे.

वाढत्या व्याजदरामुळे रोजगार निर्मितीला आळा बसतो

• जगभरातील मध्यवर्ती बँकांनी व्याज वाढवल्यानंतर आरबीआयलाही दर वाढवणे भाग पडले आहे.
• त्यामुळे कर्ज महाग होते.
• यामुळे रोजगार निर्मिती रोखण्यासाठी एमएसएमई, रिअल इस्टेट क्षेत्रावर दबाव वाढला आहे.

रुपयाच्या कमजोरीमुळे या क्षेत्रांचे नुकसान-

कच्चे तेल : कच्च्या तेलाचे आयात बिल वाढेल आणि परकीय चलन अधिक खर्च करावे लागेल.

खते: भारत आवश्यक खते आणि रसायने मोठ्या प्रमाणात आयात करतो. आयातदारांना ते जास्त किमतीत मिळेल. त्यामुळे या भागाचे थेट नुकसान होणार आहे.

इलेक्ट्रॉनिक वस्तू: कमजोर रुपयामुळे भांडवली वस्तू तसेच इलेक्ट्रॉनिक क्षेत्राला त्रास होईल. रुपयाच्या कमजोरीचा नकारात्मक परिणाम रत्ने आणि दागिन्यांच्या क्षेत्रावर दिसून येईल.

परदेशात शिक्षण महाग: परदेशात शिक्षणासाठी गेलेल्या मुलांच्या पालकांसाठी नवी डोकेदुखी निर्माण होणार आहे. त्याच्या पालकांना आता पूर्वीपेक्षा जास्त पैसे पाठवावे लागणार आहेत.