मुक्तपीठ टीम
प्राचीन काळातील वेदांमध्ये उल्लेख केली जाणरी विलुप्त सरस्वती नदी पुन्हा वाहती करण्याचा प्रयत्न सुरू आहे. या भागात नदीच्या काठावर तलाव बांधले जातील. यासाठी अनेक पंचायतींनी जागेच्या ऑफरही दिल्या आहेत. एका वर्षात सरस्वती नदीचा उगम आदिब्रदी ते पिहोवापर्यंत २० मोठे जलाशय बांधण्याचे लक्ष्य आहे, जेणेकरून पावसाचे पाणी त्यात साठेल आणि नदीत पाण्याचा प्रवाह सुनिश्चित होईल.
सरस्वती हेरिटेज डेव्हलपमेंट बोर्डाच्या योजनेंतर्गत रामपुरा हेरिया, रामपुरा कंबोयान, बोहाली, मछरौली, संगॉर, मुकूरपूर आणि स्योन्सर येथे जलाशय बांधले जातील. रामपुरा कंबोयान येथे ३५० एकर जागेवर मोठा जलाशय बांधला जाणार आहे. येथे मोठ्या प्रमाणात पाणीसाठा होईल. सरस्वती हेरिटेज डेव्हलपमेंट बोर्ड जलसंचयांसाठी ग्रामपंचायतींकडून जमीन मिळवण्याचा प्रयत्न करीत आहे. बर्याच पंचायतींनी संमतीही दिली आहे, जिथे जलाशय बांधण्याचे काम लवकरच सुरू केले जाईल.
सरकारचे मुख्य लक्ष असे आहे की, आदिबद्री येथे धरण बांधावे, जे वर्ष २०२४-२५ पर्यंत पूर्ण करण्याचे लक्ष्य आहे. सरस्वती नदीतील पाण्याचा प्रवाह वेगवान होण्यासाठी हरयाणा आणि हिमाचल प्रदेशच्या सीमेवर धरण बांधण्यासाठी या महिन्यात करार करण्यात येणार आहे. सरस्वती नदीच्या पुनरुज्जीवनासाठी मुख्यमंत्री मनोहर लाल यांनी या धरणाला निर्धारित मुदतीत पूर्ण करण्याचे निर्देश यापूर्वीच दिले आहेत.
सरस्वती नदीसाठी घेण्यात आलेले निर्णय
१. सरस्वती नदीच्या विकासासाठी शासनाने ३८८ कोटी रुपये मंजूर केले आहेत.
२. सरस्वती वारसा विकास मंडळाचे उपाध्यक्ष धुम्मनसिंह किरमच म्हणाले की, सरस्वतीमध्ये पाणी वाहण्यापूर्वी कचरा साफ करण्यासाठी मास्टर प्लॅनही तयार करण्यात आला आहे.
३. कुरुक्षेत्रातील पिपली ते गीतेचे मूळ ठिकाण ज्योतिसार पर्यंत स्वच्छता मोहीम राबविण्यात येणार आहे.
४. याशिवाय शहाबाद ते इस्माइलाबादच्या जळबेडा पर्यंत मार्कंडाचे ओव्हरफ्लो पाणीदेखील साठवले जाईल.
५. यासाठी बीबीपूर तलावामध्ये मोठा जलाशय बांधण्याची योजना आहे.
रोडमॅपवर मुख्यमंत्र्यांचा शिक्का
सरस्वती वारसा विकास मंडळाचे उपाध्यक्ष धम्मनसिंग किरमच म्हणतात की, सरस्वती नदीचे पुनरुज्जीवन करण्यासाठी रोडमॅप तयार झाला आहे. या प्रकल्पाला मुख्यमंत्री मनोहर यांची मान्यता मिळाली आहे. या योजनेंतर्गत आदिबाद्रीवर धरण बांधले जाणार असून सरस्वतीच्या काठावरही मोठे जलाशय बांधले जातील. पावसाळ्यात या जलाशयांमध्ये पाणी साचले जाईल आणि हे पाणी सरस्वतीला आवश्यकतेनुसार वाहते देखील ठेवेल. धरणाच्या बांधकामाबाबत हिमाचल सरकारबरोबर लवकरच करार केला जाईल. या दिशेने वेगाने काम केले जात आहे.