मुक्तपीठ टीम
एपिलेप्सी हा एक मानसिक आजार नसून न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर आहे. यामध्ये मेंदूतील पेशींची क्रिया विस्कळीत होते, त्यामुळे झटके येतात. कधीकधी या समस्येने ग्रस्त व्यक्ती बेशुद्ध देखील होतात. या आजाराबाबत लोकांना जागरूक करण्यासाठी दरवर्षी १७ नोव्हेंबर रोजी राष्ट्रीय एपिलेप्सी दिवस साजरा केला जातो. योग्य वेळी का आणि कसे उपचार घेणे आवश्यक आहे ते जाणून घ्या…
एपिलेप्सीवर योग्य वेळी उपचार करा…
- मेंदूच्या पेशी सतत एकमेकांशी संपर्क ठेवतात आणि त्यांच्यामध्ये विद्युत लहरी निर्माण होतात.
- या पेशींची क्रिया व्यक्तीच्या कार्यक्षमतेवर नियंत्रण ठेवते.
- मेंदूच्या पेशींमधील विद्युत लहरींचा संवाद अचानक अनियंत्रित होतो, तेव्हा त्या व्यक्तीला एपिलेप्सीचे झटके येऊ लागतात.
- झटका आल्यावर व्यक्तीचे मानसिक संतुलन बिघडते, शरीरात हादरे बसू लागतात आणि शरीर थक्क होऊ लागते.
एपिलेप्सीचे उपचार काय?
- रुग्णाच्या स्थितीनुसार, ३-५ वर्षांपर्यंत एंटी-सीजर औषधे किंवा नोजल स्प्रेद्वारे दिल्या जातात,
- एपिलेप्सीचे झटके कोणत्याही दुष्परिणामांशिवाय नियंत्रित केले जातात.
- सुमारे ७० ते ८० टक्के रुग्ण औषधाने बरे होतात आणि त्यांना दिलेली औषधे ३ ते ४ वर्षांत बंद होतात.
- औषधे देऊनही झटके आटोक्यात न आल्यास केवळ १५-२० टक्के रुग्णांना मेंदूची शस्त्रक्रिया करावी लागते.
- मेंदूच्या कोणत्या बिंदूपासून झटके येत आहेत हे पाहण्यासाठी डॉक्टर व्हिडीओ ईसीजी चाचणीद्वारे रुग्णाच्या झटक्याची नोंद करतात.
- तो बिंदू शस्त्रक्रियेने काढून टाकला जातो.
एपिलेप्सी संबंधित गैरसमज टाळा आणि योग्य उपचार करा…
- एपिलेप्सीच्या झटक्याबाबत सर्वसामान्यांच्या मनात अनेक प्रकारचे गैरसमज आहेत.
- काही लोक याला मानसिक आजार, शाप, मागील जन्मी किंवा या जन्मी केलेल्या वाईट कर्माचे फळ, भूत इत्यादींशी संबंध मानतात.
- जेव्हा एखादा झटका येतो तेव्हा लोक बूटाचा वास घेऊन, कांद्याचा वास घेऊन, चमचा किंवा बोट तोंडात ठेवून त्यावर नियंत्रण ठेवण्याविषयी बोलतात.
- एपिलेप्सी ही एक मोठी आरोग्य समस्या आहे, त्यावर वेळीच उपचार केल्यास माणूस दीर्घकाळ निरोगी आयुष्य जगू शकतो.
एपिलेप्सी सामान्य झटक्यांपेक्षा वेगळे!
- तज्ज्ञांचे मत आहे की एपिलेप्सी हा मेंदूचा अंतर्गत आजार आहे.
- ज्यामध्ये रुग्णाला झटक्यांसोबत इतर अनेक समस्यांना तोंड द्यावे लागते.
- एपिलेप्सीचे झटके सामान्य झटके म्हणून दुर्लक्षित केले जातात.
- १०० पैकी १० लोकांना त्यांच्या आयुष्यात कधीतरी सामान्य झटके येतात.
- एपिलेप्सी झटकेचे रुग्ण १०० पैकी २-३ आहेत.
एपिलेप्सीच्या रुग्णांनी जीवनशैलीत बदल करणे गरजेचे!
- एपिलेप्सीची समस्या असल्यास औषधे नियमित घ्यावीत.
- डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय इतर कोणतेही औषध घेऊ नका किंवा एपिलेप्सीविरोधी औषध स्वतःच थांबवू नका.
- रुग्णांनी आग, पाणी आणि उंचीवर जाणे टाळावे.
- एपिलेप्सीचा झटका आल्यानंतर किमान ५-६ महिने वाहन चालवू नये.
- स्कूबा डायव्हिंग, पोहणे यासारख्या उच्च जोखमीचे खेळ खेळू नये.
- खाणकाम, कारखान्यांमध्ये अवजड मशिनजवळ काम करणारे रुग्ण असतील तर नोकरी बदला.
- पोषक तत्वांनी युक्त संतुलित आहार घ्या.
- उपवास टाळा.
- दिवसभरात ६-८ तासांची झोप घ्या.
- एपिलेप्सी आणि गर्भधारणेचे नियोजन करणाऱ्या तरुणींनी विशेष काळजी घ्यावी.
- किमान एक वर्ष अगोदर न्यूरोसर्जनचा सल्ला घ्या आणि त्याच्या सूचनांचे पालन करा.
- अनियंत्रित झटके असलेल्या रुग्णांनी बाहेर जाताना ओळखपत्र सोबत ठेवणे आवश्यक आहे.
- ज्यात प्रथमोपचार सूचना, घराचा पत्ता आणि डॉक्टरांचा फोन नंबर असणे आवश्यक आहे,
- जेणेकरून इतरांना आपत्कालीन परिस्थितीत मदत करता येईल.
- ड्रग्स आणि अल्कोहोलचा वापर टाळावा.