नेहमीच्या धावपळीच्या जीवनात आपल्याला उर्जेची गरज भासते, यासाठी काही लोक चहा, कॅाफी घेतात. कार्यालयात काम करताना थकल्यासारखे वाटत किंवा कोणताही विचार करत असताना आपण चहा, कॉफी घेतो. यामुळे ताजेपणा वाटू लागतो, परंतु असे का घडते याचा कधीही विचार येत नाही. यामागचे कारण म्हणजे आपल्या चहा आणि कॉफीमध्ये आढळणारी कॅफिन, जगातील ८० टक्के लोक चहा किंवा कॉफीद्वारे कॅफिन सेवन करतात.
चहा, कॉफी आणि कोको या वनस्पतींमध्ये कॅफिन असते. ते चहा किंवा कॅाफीद्वारे शरीरात पोहोचते. याचा थेट परिणाम मेंदूच्या मज्जासंस्थेवर होतो. यामुळे थकवा कमी जाणवतो. १८ व्या शतकापासून आता वर्षानुवर्षे, कॅफिनच्या पेय पदार्थांचा कल सुरू झाला, आणि तो वाढत आहे.
जेव्हा चहा किंवा कॉफी सेवन करतो तेव्हा, त्यात असलेले कॅफिन रक्तात मिसळते आणि शरीरात पसरते. त्याचा मेंदूवर सर्वाधिक परिणाम होतो. एडिनोसीन हे मेंदूशी संबंधित एक न्यूरोट्रांसमीटर आहे. यामुळे आपण थकलेले आहोत हे जाणवते. कॅफिन या न्यूरोट्रांसमीटरला अवरोधित करते, अशा परिस्थितीत थकवा जाणवत नाही आणि फ्रेश वाटते.
चहाच्या पानांत किंवा कॉफीच्या बियांत असणारे उत्तेजक द्रव्य डोपामाइन आणि एड्रेनेलिन न्यूरोट्रांसमीटरची क्रिया वाढवते.
जेव्हा कॅफिन शरीरात पोहोचते तेव्हा भूक कमी होते, म्हणून वजन कमी होते. आपल्याला शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या त्यांच्या सेवनामुळे ऊर्जा वाटते, यामुळे कॅफिनचा काही प्रमाणात फायदा होतो परंतु, जेव्हा तो मोठ्या प्रमाणात शरीरात पोहोचतो तेव्हा तो इजा करण्यास सुरुवात करतो.
जेव्हा त्याचे प्रमाण शरीरात जास्त असते तेव्हा त्याचा थेट झोपेवर परिणाम होतो. झोपेत अडचण येते. शरीरात पाण्याची कमतरता जाणवते. उर्जा वाढल्यामुळे रक्तदाब वाढतो, जो तुम्हाला अनेक प्रकारे नुकसान पोहोचवू शकतो. म्हणून, मध्यम प्रमाणात कॅफिन घेणे चांगले आहे.