रोहिणी ठोंबरे
वाढदिवस म्हटलं की आता आपण शुभेच्छा देण्यासाठी वळतो ते फेसबूककडे. फेसबूकच्या वॉलवर शुभेच्छांचा वर्षाव झाला की मगच वाटतं वाढदिवस साजरा झाला. आज १४ मे रोजी त्याच फेसबूकचे संस्थापक मार्क झुकरबर्ग यांचा वाढदिवस आहे. त्यानिमित्तानं त्यांच्या जगाला याड लावणाऱ्या फेसबूकच्या वाटचालीचा प्रयत्न.
१४ मे १९८४ रोजी अमेरिकेच्या न्यूयॉर्क शहरात जन्मलेल्या मार्क झुकरबर्ग यांच्याबाबतीत बाळाचे पाळण्यात दिसले, हा वाक्प्रचार सार्थ आहे. एडवर्ड झुकरबर्ग आणि कॅरेन केम्पनर या दांपत्याला बाळाच्या बालपणापासूनच त्याची चुणूक मिळू लागली.
मार्क झुकरबर्गचे वडील एडवर्ड झुकरबर्ग एक डेन्टिस्टआणि आई कॅरेन केम्पनर मानसोपचारतज्ज्ञ होते. मार्क झुकरबर्ग संगणकावर सॉफ्टवेअर प्रोग्रामिंगचा पहिला धडा घरी त्याच्या वडिलांकडून शिकला होता. तो इतका हुशार होता की त्याने वयाच्या १२ व्या वर्षी झुकनेट नावाचे सॉफ्टवेअर बनवले. हे सॉफ्टवेअर व्यावसायिक दर्जाचे म्हणता येईल, कारण त्याचे वडीलही क्लिनिकमध्ये हे सॉफ्टवेअर वापरत असत.
मार्क झुकरबर्ग इतका हुशार होता. जेव्हा मुले बाराखडी शिकत तेव्हा त्या वयात तो संगणकावर प्रोग्रामिंग बनवत असत. नंतर मार्कने हॉवर्ड विद्यापीठात प्रवेश घेतला. त्याच वेळी, प्रोफेसरपासून मार्कच्या सहकाऱ्यांपर्यंत, त्याच्या तीक्ष्ण बुद्धिमत्तेवर विश्वास ठेवण्यास सुरुवात केली. कॉलेजच्या काळात फेसबुक नावाचे पुस्तक असायचे, ज्यामध्ये सर्व विद्यार्थ्यांचे फोटो आणि त्यांचे तपशील होते. हे लक्षात घेऊन मार्कने एक फेस मेस वेबसाइट तयार केली. त्याच्या दोन फोटोंची समोरासमोर तुलना केली जाऊ शकते. कॉलेजच्यादिवसात मार्कने फेस मेस वेबसाईटवर फोटो गोळा करण्यासाठी कॉलेजची वेबसाइट हॅक केली होती. सर्वात महत्वाची बाब म्हणजे ही वेबसाइट त्या काळातील सर्वात मजबूत वेबसाइट मानली जात होती. मार्कची वेबसाइट संपूर्ण कॉलेजमध्ये प्रसिद्ध होती.
वर्ष २००४ मध्ये मार्कने आपली तीक्ष्ण बुद्धीची ओळख करुन देताना पुन्हा एकदा फेसबुक नावाची एक वेबसाइट तयार केली, जी महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांनी वापरली होती. आणि हॉवर्ड कॉलेजमध्येही ते सर्वज्ञात होते. इतकेच नाही तर हळूहळू ही वेबसाइट इतर बर्याच विद्यापीठांमध्येही लोकप्रिय होऊ लागली. दिवसेंदिवस फेसबुकची प्रसिद्धी वाढत होती. लोकांचा रस वाढत होता. मार्क झुकरबर्गची फेसबुक वेबसाइटची लोकप्रियता वाढत होती, त्याचवेळी मार्कच्या मनात काहीतरी वेगळंच चालू होतं. त्यांचा विचार आहे की, एक अशी वेबसाइट का तयार केली जाऊ नये जी संपूर्ण जग वापरू शकेल. असा विचार करून मार्कने महाविद्यालय सोडले आणि काही मित्रांसह फेसबुक वेबसाईटवर काम करण्यास सुरवात केली.
२००५ मध्ये मार्कची फेसबुक वेबसाइट तयार झाली. २००७ पर्यंत लाखो लोक या वेबसाइटचे यूजरच झाले नाहीत तर, लाखो लोकांनी त्यात बिझनेस पेज आणि प्रोफाइल देखील तयार केले. हा काळ होता जेव्हा फेसबुकने संपूर्ण जगावर राज्य करण्यास सुरुवात केली होती. २०११ मध्ये फेसबुक जगातील सर्वात मोठी वेबसाइट बनली. मार्क त्यांची अफाट प्रतिभा, कठोर परिश्रम आणि समर्पणाने इंटरनेट विश्वाचे राजा झाले आहेत.