मुक्तपीठ टीम
ईपीसी प्रकल्प, हाय-टेक उत्पादन आणि सेवा यामध्ये कार्यरत भारतीय बहुराष्ट्रीय कंपनी लार्सन अँड टुब्रो (एल अँड टी) ने आज गुजरातमधील हजीरा येथील एएम नाईक हेवी इंजिनिअरिंग कॉम्प्लेक्समध्ये हरित हायड्रोजन प्रकल्प सुरू करत असल्याची घोषणा केली. या प्रकल्पाचे उद्घाटन इंडियन ऑईल कॉर्पोरेशन लिमिटेडचेअध्यक्ष श्रीकांत माधव वैद्य यांच्या हस्ते करण्यात आले. अल्कलाईन इलेक्ट्रोलिसिस प्रक्रियेवर आधारित ग्रीन हायड्रोजनचे उत्पादन आजपासून सुरू झाले आहे. प्रकल्पात दररोज ४५ किलो हरित हायड्रोजन तयार होईल ज्याचा वापर कंपनीच्या हझिरा उत्पादन संकुलात कॅप्टिव्ह वापरासाठी केला जाईल.
हरित हायड्रोजन प्रकल्पाची रचना ८०० kW क्षमतेच्या इलेक्ट्रोलायझर क्षमतेसाठी केली आहे ज्यामध्ये अल्कलाइन (३८० kW) आणि PEM (४२० kW) दोन्ही तंत्रज्ञानाचा समावेश आहे आणि 990kW पीक डीसी क्षमतेच्या रूफटॉप सोलर प्लांट आणि ५००kWh बॅटरी एनर्जी स्टोरेज सिस्टम (BESS) द्वारे समर्थित असेल. प्रकल्पाच्या पहिल्या टप्प्याचा एक भाग म्हणून ३८० kW अल्कलाइन इलेक्ट्रोलायझर स्थापित केले गेले आहे, तर ४२० kW PEM इलेक्ट्रोलायझरसह सौर प्रकल्पाची क्षमता १.६ MW शिखर DC पर्यंत वाढवणे हा भविष्यातील विस्ताराचा भाग असेल.
या प्रसंगी भाष्य करताना एल अँड टी चे पूर्णवेळ संचालक आणि वरिष्ठ कार्यकारी उपाध्यक्ष (ऊर्जा) श्री. सुब्रमण्यम सरमा म्हणाले: “भविष्यातील ऊर्जा गरजा पूर्ण करण्यात मदत करण्यासाठी एल अँड टी नाविन्यपूर्ण आणि शाश्वत उपाय प्रदान करण्यात आघाडीवर आहे. आमच्या अभियंत्यांनी हझिरा कॉम्प्लेक्समध्ये ग्रीन हायड्रोजन निर्मिती प्रकल्प उभारला आणि ग्रीन हायड्रोजनच्या वापरासाठी सध्याच्या उत्पादन दालनांसोबत त्याचे एकत्रिकरण केले याचा आम्हाला अभिमान वाटतो.”
ते पुढे म्हणाले की, “हा उपक्रम एल अँड टी च्या लक्ष्य-२०२६ च्या हवामान नेतृत्वाच्या लक्ष्याशी सुसंगत आहे ज्यामुळे आमच्यासाठी तसेच आमच्या ग्राहकांसाठी सुमारे ३०० टन/वार्षिक हरितगृह वायूंचा ठसा कमी होण्यास मदत होईल. आम्हाला विश्वास आहे की ग्रीन हायड्रोजन हे एक आशादायक पर्यायी इंधन आहे आणि हा प्रकल्प म्हणजे आम्ही अधिक हरित भविष्य बनवण्यासाठी कटिबद्ध असल्याचे द्योतक आहे.”
हा प्रकल्प ३००० चौरस मीटरमध्ये पसरलेला असून प्रकल्पाच्या पहिल्या टप्प्याची स्थापना, चाचणी आणि कार्यान्वित झाला आहे. या व्याप्तीमध्ये उच्च शुद्धता असलेल्या हरित हायड्रोजन (99.99%) आणि ऑक्सिजनची निर्मिती आणि उत्पादनाच्या दुकानांमध्ये त्यांचा बंदिस्त वापर यांचा समावेश आहे. नैसर्गिक वायूसह १५% हायड्रोजनचे मिश्रण इंधन म्हणून वापरले जाईल आणि ऑक्सिजन कटिंग आणि वेल्डिंग अॅप्लिकेशन्समध्ये सध्याच्या वापरास पूरक असेल.
सुरक्षित कामकाज आणि उत्पादन सुनिश्चित करण्यासाठी, प्लांट डिझाइनमध्ये सक्रिय आणि निष्क्रिय दोन्ही सुरक्षा प्रणाली समाविष्ट केल्या आहेत आणि रिमोट मॉनिटरिंग कार्यक्षमतेसह अत्याधुनिक नियंत्रण प्रणालीद्वारे त्यांची कार्यवाही केली जाईल. याव्यतिरिक्त, एल अँड टी द्वारे डिझाइन केलेले एकात्मिक डेटा विश्लेषण प्लॅटफॉर्म इलेक्ट्रोलायझर्स आणि एकूण प्रकल्पाच्या कार्यप्रदर्शनाबद्दल माहिती पुरवेल.
ईएसजी वचनबद्धतेचा एक भाग म्हणून, एल अँड टी ने २०३५ पर्यंत जल तटस्थता आणि २०४० पर्यंत कार्बन तटस्थता साध्य करण्याचे वचन दिले आहे. हरित हायड्रोजन बनवणे हा कंपनीच्या स्वच्छ इंधन अंगीकार धोरणाचा अविभाज्य भाग आहे.
एल अँड टी चे हवामान बदल, ऊर्जा कार्यक्षमता आणि नूतनीकरणक्षम ऊर्जा कार्यक्रम भारत सरकारने जारी केलेल्या नॅशनल अॅक्शन प्लॅन ऑन क्लायमेट चेंज (NAPCC) शी सुसंगत केले आहेत. कंपनीचे कार्यक्रम COP 21 – पॅरिस कराराच्या दरम्यान भारत सरकारने मंजूर केलेल्या नॅशनलली डिटरमाइंड कंट्रिब्युशन (NDCs) शी देखील संरेखित केलेले आहेत.
पार्श्वभूमी:
लार्सन अँड टुब्रो ही एक भारतीय बहुराष्ट्रीय कंपनी आहे जी ईपीसी प्रकल्प, हाय-टेक उत्पादन आणि सेवांमध्ये गुंतलेली आहे. जगभरातील ५० पेक्षा जास्त देशांमध्ये कंपनी कार्यरत आहे. एक मजबूत, ग्राहक-केंद्रित दृष्टीकोन आणि उच्च-श्रेणीच्या गुणवत्तेचा सतत शोध यामुळे लार्सन अँड टुब्रोला त्याच्या प्रमुख व्यवसायात आठ दशकांपासून नेतृत्व प्राप्त करण्यास आणि टिकवून ठेवण्यास सक्षम केले आहे.