मुक्तपीठ टीम
पृथ्वीला स्वतःभोवती एक प्रदक्षिणा पूर्ण करण्यासाठी २४ तास लागतात. परंतु, नुकताच वैज्ञानिकांनी प्रसिद्ध केलेल्या माहितीनुसार पृथ्वी खूप वेगाने फिरत आहे. एक प्रदक्षिणा पूर्ण करण्यासाठी तिला २४ तासांपेक्षा देखील कमी वेळ लागत आहे. याच पार्श्वभूमीवर आपण जाणून घेणार आहोत पृथ्वीच्या फिरण्याच्या गतीमध्ये का फरक पडतो? आणि त्याचा मानवी जीवनावर काय परिणाम होतो….
पृथ्वीच्या फिरण्याच्या गतीमध्ये का फरक पडतो?
- पृथ्वीच्या इतिहासात नोंदलेल्या फिरण्याच्या गतीतील बदल कशामुळे झाले हे पूर्णपणे स्पष्ट नाही.
- मात्र, यासाठी काही प्रभाव कारणीभूत असल्याचे मानले जाते.
- वैज्ञानिकांच्या मते, एल निओ दरम्यान वाहणारे जोरदार वारे पृथ्वीच्या परिभ्रमणाच्या दिशेच्या विरुद्ध सरकतात आणि त्यामुळे ते पृथ्वीच्या फिरण्याचा वेग कमी करू शकतात.
- त्याच वेळी, भूकंपाचा परिणाम पृथ्वीच्या गाभ्यावर होतो आणि त्याचा परिणाम पृथ्वीच्या फिरण्याच्या गतीवर होतो.
- पृथ्वीचा आकार पूर्णपणे गोलाकार नसल्यामुळे त्याच्या अक्षातही बदल होत आहेत आणि त्यामुळेच गेल्या दशकांमध्ये पृथ्वीच्या फिरण्याच्या वेगातही फरक दिसून आला आहे.
पृथ्वीच्या फिरण्याचा वेग वेगवान किंवा मंद असल्यास लोकांच्या जीवनावर काय परिणाम होईल?
- तसे, पृथ्वीच्या कमी-अधिक परिभ्रमणामुळे, दिवसाच्या कालावधीत थोडा फरक पडेल आणि सामान्य लोकांच्या जीवनात इतका मोठा फरक पडणार नाही की तो ओळखता येईल.
- मात्र, अनेक वर्षे दिवसाच्या कालावधीत तफावत राहिल्यास दीर्घकाळात पृथ्वीवर अनेक मोठे बदल घडू शकतात.
१. जर पृथ्वीचा वेग पूर्वीपेक्षा जास्त असेल तर त्याचा परिणाम पृथ्वीवरील अचूक वेळ मोजणाऱ्या अणु घड्याळांवर होईल. जगभरातील जीपीएस कनेक्टेड उपग्रहांमध्ये ही घड्याळे वापरली जातात आणि दिवसभराच्या कालावधीत काही बदल झाल्यास त्यात कोणताही बदल करणे कठीण होईल. पृथ्वीच्या परिभ्रमणाचा वेग बराच काळ असाच चालू राहिला तर हळूहळू जीपीएस उपग्रह निरुपयोगी होतील.
२. त्याचा दुसरा परिणाम लोक दररोज वापरत असलेल्या दळणवळणाच्या साधनांवर होईल.पृथ्वीच्या फिरण्याच्या वेगात थोडासा विलंब आणि उपग्रहाच्या कम्युनिकेशन रिलेमुळे वेगवेगळ्या ठिकाणी वेळेत फरक पडेल. ही प्रक्रिया अनेक वर्षे सुरू राहिल्यास शास्त्रज्ञांना काळाची व्यवस्थाही बदलावी लागू शकते.
लीप वर्षाचे सूत्र वापरले जात आहे…
- पृथ्वीवर यापूर्वीही अशी व्यवस्था अस्तित्वात आहे. पृथ्वीवरील एक वर्ष जेव्हा सूर्याची एक परिक्रमा पूर्ण करते तेव्हा पूर्ण मानले जाते.
- हा कालावधी सध्या ३६५ दिवस सहा तासांचा आहे.
- परंतु इंग्रजी दिनदर्शिकेनुसार वर्ष हे ३६५ दिवसांचे मानले जाते.
- आता पृथ्वीने ६ तास घेतलेला अतिरिक्त वेळ ४ वेळा जोडला तर हा वेळ एका दिवसाच्या बरोबरीचा होतो.
- म्हणूनच जगात दर चार वर्षांनी एक लीप वर्ष येते.
- यंदा फेब्रुवारीमध्ये एक दिवस जोडला असून तो २८ दिवसांऐवजी २९ दिवसांचा होता.
वाचा:
पृथ्वीच्या प्रदक्षिणेचा वेग वाढला, दिवस झाला छोटा! असं का घडतंय?
पृथ्वीच्या प्रदक्षिणेचा वेग वाढला, दिवस झाला छोटा! असं का घडतंय?