मुक्तपीठ टीम
कोरोना काळातही असे काही शिक्षक आहेत जे आपली कर्तव्ये पार पाडण्यासाठी जराही कुचराई होऊ देत नाहीत. उलट नवनवीन योजना आखत वेगवेगळे प्रयोग करत आहेत. जराही नाउमेद न होता इतर शिक्षकांसाठी आदर्श ठेवणाऱ्या असा शिक्षकांपैकीच एक म्हणजे रीता मंडल. रिता तिच्या कार्यक्षेत्रात पेटीवाली दीदी म्हणून प्रसिद्ध आहेत.
रीटा मंडल छत्तीसगडची राजधानी असलेल्या पीजी उमाठे येथील उच्च माध्यमिक शाळेची शिक्षिका आहे. कोरोना काळात, जेव्हा लोक स्वत:ला सुरक्षित ठेवण्यासाठी झगडत होते, तेव्हा ही शिक्षिका तिच्या स्कूटीवरून गावोगावी फिरत होती. कोरोना संकटात ग्रामीण भागातील मुलांचे शैक्षणिक नुकसान होऊ नये यासाठी धडपडत होती. ती ग्रामीण मुलांचे भविष्य वाचविण्यासाठी स्कुटीवर फिरत होती. स्कूटीवर मागे पुस्तकांची पेटी घेऊन फिरणाऱ्या रीटा दिदीची आता ओळखच पेटीवाली दिदी अशी झाली आहे.
रीटा मंडलने मुलांना तसेच त्यांच्या आईनाही शिकवले आणि यामुळे लहान मुलांना शिकवणे सोपे झाले. त्यांच्या शब्दात त्यांनी केलेली कामगिरी मांडण्याचा हा प्रयत्न:
“बर्याच वेळा समस्या अशी होती की वर्गातील सर्व मुले एकाच ठिकाणी एकत्र आली. वेगवेगळ्या वर्गातील मुलांना एकत्र शिकवणे कठीण होते. यासाठी, एक नाविन्यपूर्ण म्हणून मी लेख, गणिताच्या आकृती, व्याकरण, गुणाकार, गणिताचे कार्य, दैनंदिन जीवनात विज्ञानाची संकल्पना आणि दररोज वर्गात लागू असलेल्या अॅक्टिव्हिटी यासारख्या संयुक्त विषयांद्वारे मुलांना अभ्यासाशी जोडण्याचा प्रयत्न केला.
याद्वारे मला आढळले की, मुलांकडे अॅक्टिव्हिटीमध्ये काहीतरी बनविण्यासाठी गम, कात्री, रंग, चित्र काढण्यासाठी पुस्तके इत्यादी सामान्य गोष्टी देखील नाही आहेत. त्यानंतर मी निर्णय घेतला की, त्यांच्यासाठी सर्व सामान खरेदी करुन त्यांच्या त्यांच्यासमोर ठेवावे जेणेकरून ते त्यांच्या आवडीचे रंग आणि वस्तू निवडतील आणि अॅक्टिव्हिटी करतील.”
त्यानुसार रिटा मंडल यांनी वस्तू विकत घेतल्या आणि एका पेटीमध्ये ठेवल्या आणि तेथील गावांमध्ये शिकवू लागल्या. त्या कोरोना काळात मुलांच्या शिक्षणासाठी “पढाई तुन्हार दुबार” पोर्टलच्या माध्यमातून ऑनलाइन वर्गातील मुलांना सुलभपणे शिक्षण दिले जात आहे. यासह, त्यांना ऑनलाइन गृहपाठ देखील दिला जातो, जो मुलांद्वारे पूर्ण करुन त्यांना पाठविला जातो. सुरुवातीला, शाळेतील अधिक मुले ऑनलाइन व्हर्च्युअल क्लासमध्ये प्रवेश करू शकली नाहीत, यामुळे त्यांनी प्रत्येक भागातील मुलांचे गट तयार केले. त्या गटातील जो मुलगा ऑनलाइन वर्गात नियमितपणे येत आहे, अशा एका विद्यार्थ्याची निवड करुन त्याला वॉर्ड लीडर बनवले. त्यांच्या माध्यमातून इतर मुलांची त्यांनी ऑनलाइन शिक्षणाशी मैत्री जुळवली.
रीता मंडल मोबाइलवर आधी अपलोड केलेले व्हिडिओही क्लासेसमध्ये मुलांना शिकवण्यासाठी आहे. सिस्को वेबॅक्स अॅप स्वतःच डाउनलोड करते आणि मागील काही वर्गांचे व्हिडिओ किंवा स्क्रीनशॉट दाखवते, जे आता हळूहळू इतर मुलांना प्रेरणा देतात.
पाहा व्हिडीओ: