मुक्तपीठ टीम
बौद्ध धर्म. भगवान बुद्धांनी अवघ्या मानवतेला दाखवलेला शांततेचा महामार्ग. हिमाचल प्रदेशातील धर्मशाळा परिसरात बौद्ध धर्माची अनेक महत्वाची केंद्र आहेत. त्यापैकी एक धर्मशाळा येथील ग्युटोचा तांत्रिक बौद्ध मठ. अतिशय सुंदर आकर्षक रचना. आतल्या भागात भगवान बुद्धांचं, तांत्रिक देवतांचं दर्शन. सारंच मनात श्रद्धाभाव जागवणारं.
हिमाचल प्रदेशमधील धर्मशाळा परिसर म्हणजे धार्मिक परिसर म्हटलं तरी चालेल. स्वच्छ आकाशाखाली, निसर्गरम्य् परिसरात अनेक हिंदू मंदिरं आणि बौद्ध मठ आहेत. त्यांच्यापैकीच एक महत्वाचं केंद्र म्हणजे ग्युटो मठ. बौद्ध तत्त्वज्ञान तसेच तांत्रिक ध्यान आणि अनुष्ठानासाठी हा मठ जगभर प्रसिद्ध आहे.
धर्मशाळेपासून ६ किलोमीटर अंतरावर ग्युटो मठ आहे. त्याची रचना आकर्षक अशी आहे. जे पर्यटकांचे आकर्षण आहे. हे देवस्थान तिबेटी बौद्ध धर्माच्या प्रमुख शाळा म्हटल्या जाणाऱ्या कर्मा कागुचे प्रमुख स्थान आहे. हे TCV शाळा म्हणूनही ओळखले जाते. तिसर्‍या शतकात सम्राट अशोकाने बांधलेली स्तूपासारखी रचना आहे.
इसवी सन ६५५ च्या आसपास, तत्कालीन धर्म राजा सोंगत्सेन गाम्पो यांनी तिबेटमध्ये दोन महत्त्वाची मठ बांधले. यापैकी रामोचे मठ हा १४७० च्या दशकात तांत्रिक बौद्धांसाठी एक महत्वाचं स्थान होतं. त्याच्या काही आख्यायिका आहेत. प्रसिद्ध तांत्रिक गुरू जेत्सून कुंगा धोंडुप यांनी आपल्या तांत्रिक ज्ञानाने पूर थांबवण्याचे आवाहन केले. कालांतराने ते बौद्ध धर्माच्या या शाखेचे प्रमुख केंद्र बनले. परंपरेच्या या प्रकाराला गेलुग असे नाव पडले आणि ते गयुतो, तांत्रिक अभ्यासाचे महाविद्यालय बनले.
चीनच्या आक्रमणानंतर १९५० मध्ये अनेक भिक्षू दलाई लामांसह भारतात आले. त्यांनी प्रथम डलहौसी येथे तळ स्थापन केला, परंतु नंतर धर्मशाळेला आपले केंद्र बनवलं. दलाई लामा यांना शांततेचे नोबेल पारितोषिक मिळाले तेव्हा त्यांना काही आर्थिक अनुदान मिळाले. त्यातून घडवलेल्या गोष्टींपैकी एक म्हणजे सध्याच्या ग्युटो मठाची पायाभरणी. पुरातन रामोचे मंदिर भिक्षुंनी येथे हलवले असल्याचे सांगितले जाते. नव्या स्वरुपात, नव्या जागेत तांत्रिक बौद्ध धर्माचा अभ्यास करण्याची परंपरा येथे सुरू आहे.
तांत्रिक बौद्ध धर्म – धर्माच्या वज्रयान शाखेचा एक भाग
बौद्ध धर्माची ही तांत्रिक शाखा कोणती? त्याच्या दोन मुख्य शाखा आहेत – महायान आणि वज्रयान. तांत्रिक पद्धती वज्रयाना अंतर्गत येतात. त्यांचा असा विश्वास आहे की विधी आणि ध्यान ज्ञानाला प्रोत्साहन देतात.
Subscribe
