मुक्तपीठ टीम
सध्या केंद्रातील संसदेत हिवाळी अधिवेशन सुरू आहे. केंद्र सरकार आणि विरोधकांकडून प्रश्नोत्तराची प्रक्रिया सुरू आहे. संसदेचे कामकाज टीव्हीवर पाहाताना लोकसभा आणि राज्यसभेत बरेच फरक दिसतात. सर्वप्रथम, रंगांबाबत मनात प्रश्न निर्माण होतात. लोकसभा आणि राज्यसभेच्या खुर्च्या आणि गालिचे हिरव्या आणि लाल रंगात का दिसतात. यामागील कारण काय ते जाणून घ्या…
सध्याचे संसद भवन ब्रिटिशांनी बांधलेले होते. त्यानंतर या इमारतीचे नाव काउन्सिल हाऊस सुचवण्यात आले. या इमारतीमध्ये प्रामुख्याने तीन खोल्या स्थापन करण्यात आल्या होत्या, ज्या स्वातंत्र्यानंतर भारत सरकारने बदलल्या होत्या. पुढे असे म्हटले जाते की तीन सभागृहांपैकी पहिली राज्य परिषद होती, ज्याला स्वातंत्र्यानंतर राज्यसभा म्हटले गेले. यानंतर विधानसभा, जी आज लोकसभा म्हणून ओळखली जाते. त्याच वेळी, तिसरे होते, जे खूप महत्वाचे मानले जात होते. राजांच्या कारवाया तिसऱ्या इमारतीत होत असत. भारत सरकारने तिसरी इमारत हे देशातील सर्वात मोठे ग्रंथालय बनवले आहे.
राज्यसभा आणि लोकसभेला लाल, हिरवा रंग का?
- राज्यसभा आणि लोकसभा या दोन्ही एकाच इमारतीत असतात. दोघांचे अंतर फक्त काही पावलांचे आहे.
- या दोन्ही सभांचा रंग हा वेगवेगळा असतो.
- लोकसभेत कार्पेटपासून खुर्च्यांपर्यंत हिरवा रंग दिसतो. तर, राज्यसभेत आपल्याला ते लाल रंगाचे दिसते.
- या दोन्ही सभांचे रंग विचारपूर्वक ठेवले आहेत.
लोकसभा आणि राज्यसभेतील रंगाचे काय आहे महत्त्व?
- नेत्यांना थेट जनतेतून निवडून लोकसभेवर पाठवले जाते. त्यामुळे या सभागृहाकडे लोकप्रतिनिधी म्हणून पाहिले जाते. कारण, भारत हा लोकशाही देश आहे. यासोबतच भारताला कृषीप्रधान देश असेही म्हटले जाते, त्यामुळे लोकसभेला जमिनीशी जोडलेले प्रतीक मानून हिरवेगार ठेवण्यात आले आहे.
- राज्यसभेला देशाचे उच्च सभागृह म्हटले जाते. या सभागृहातील प्रतिनिधी थेट निवडले जात नाहीत, ते राज्याच्या प्रतिनिधींद्वारे निवडले जातात. राज्यसभेला राज्यसभा असेही म्हणतात. कारण लाल रंग राजेशाहीचे प्रतिक आहे, म्हणूनच राज्यसभा आपल्याला लाल रंगात दिसते. याशिवाय देशाच्या स्वातंत्र्य आणि सेवेत प्राण गमावलेल्या शूर सैनिकांच्या बलिदानालाही लाल रंगाचे प्रतीक मानले जाते.